‘De Concessie’ is de elegante, groene villawijk in de badplaats De Haan. Het gebied wordt begrensd wordt door de Noordzee, door gedeeltelijk beboste duinstroken in het noordoosten en zuidwesten, en door de tramlijn in het zuiden.

Het ontluikend kusttoerisme in de 2de helft van de 19de eeuw, en de ingebruikname van de stoomtramlijn Oostende-Blankenberge in 1886, zijn de aanzet die het armoedig en afgelegen gehucht ‘Den Haene’ tot ontwikkeling zullen brengen. Architect Edouard Colinet uit Oostende en Albert Passenbronder uit Antwerpen kunnen in 1889 de Belgische Staat overtuigen om hen een ‘concessie’ (erfpacht) te verlenen. Ze hebben de bedoeling om een badplaats uit te bouwen in het duingebied. We moeten daarbij voor ogen houden dat vakantietoerisme in die periode vooral een zaak is van de adel en de gegoede burgerij.

Het is de Duitse stedenbouwkundige-urbanist Joseph Stübben – een persoonlijke raadgever van Koning Leopold II – die in het begin van de 20ste eeuw het verkavelingsproject voor een riant villapark uitwerkt. Typerend is het stratenplan met de 2 centrale assen (noord-zuid en oost-west) met daaromheen een netwerk van kronkelende laantjes en dreefjes, dat uitnodigt tot wandelen. De strenge bouwvoorschriften van de 90-jarige concessie moesten garanderen dat op deze gronden een groen en idyllisch villadorp tot stand kwam. De bouwstijl vertoont een hybride karakter. We vinden heel dikwijls de Anglo-Normandische bouwtrant en de ‘landelijke cottagestijl’ terug. Ook Art-deco-invloeden zijn veelvuldig aanwezig, alsook enkele modernistische constructies.

Reeds tijdens de concessieperiode werden de bouwvoorschriften niet altijd gerespecteerd. Het einde van de concessie-overeenkomst in 1979 was voor de betonlobby en hun adepten het uitgelezen moment om ook in De Haan de bulldozers en sloophamers aan het werk te zetten. Enkele architecturale wangedrochten ontsieren sindsdien het straatbeeld. De actiegroep ‘Behoud van de Concessie’ en enkele goedmenende inwoners poogden te redden wat er te redden viel.

Geleidelijk aan resulteerde dit in diverse beschermingsmaatregelen, en in 1995 kreeg de hele Concessie bescherming als dorpsgezicht. In 2011 wordt het herwaarderingsplan goedgekeurd. Op de website ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’ vindt u een korte historiek van deze problematiek.

Ondanks de vele bouwkundige parels die ondertussen verdwenen zijn, mogen we toch concluderen dat het historisch karakter van de Concessie in ruime mate bewaard gebleven is. De Concessie van De Haan blijft ook nu nog tot ver buiten de landsgrenzen bekend als ‘het Mooiste Dorp aan Zee’.